Μύθος και πραγματικότητα για τη χρήση
Τα ναρκωτικά και ό,τι αυτά συνεπάγονται για την κοινωνία μας, είναι ένα πραγματικά άκρως σοβαρό ζήτημα, στο άκουσμα του οποίου πολλοί, ίσως, έχουν την εντύπωση ότι δεν τους αφορά άμεσα αλλά ενδιαφέρει μόνον την Αστυνομία, τους ειδικούς και τον … υπόκοσμο.Κι όμως, η αύξηση των χρηστών, των τοξικοεξαρτημένων, αλλά και των θανάτων από ναρκωτικά έχουν πάρει ανησυχητικές διαστάσεις και στη χώρα μας, σηματοδοτώντας την έκταση του προβλήματος.Συγκεκριμένα, στην Ελλάδα σήμερα το “κοινωνικό φαινόμενο” αυτό, όχι απλά κατατρώει τους νέους ανθρώπους της πατρίδας μας, αλλά της στερεί και την δυνατότητα της φυσικής τους ανανέωσης, καθώς έχουμε:i) περίπου 300 νεκρούς νέους ανθρώπους το χρόνο,ii) σχεδόν 20.000 ανθρώπους μπλεγμένους στο κύκλωμα της χρήσης με συνεχή επέκταση ιδιαίτερα στον ευαίσθητο χώρο των μαθητών,iii) σχεδόν το 50% των κρατουμένων στον Κορυδαλλό αφορά χρήστες ναρκωτικών ουσιών.
Παρ’ όλα αυτά, ενθαρρυντικά είναι τα μηνύματα για τη μείωση της χρήσης ναρκωτικών στην Ελλάδα καθώς έκθεση του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης για τα Ναρκωτικά και την Τοξικομανία (ΕΚΤΠΝ), έδειξε ότι για πρώτη φορά από το 2003 και μετά, ο αριθμός των θανάτων που οφείλονται σε τοξικές ουσίες βρίσκεται σε ύφεση.
Πώς όμως μπορεί να υπολογίσει κανείς τις μακροχρόνιες συνέπειες της εξάρτησης στη συμπεριφορά και στον τρόπο ζωής των ανθρώπων; Οι συνέπειες αυτές είναι μακροχρόνιες και πιθανόν μη αναστρέψιμες. Είναι προφανές, ότι τα αίτια που οδηγούν στη χρήση, όσο και στην εξάρτηση, είναι πολυδιάστατα. Τα μεγάλα κοινωνικά προβλήματα, όπως η ανεργία, η φτώχεια, η διαρκής ανασφάλεια, ο οικονομικός και κοινωνικός αποκλεισμός, η διάρρηξη του οικογενειακού ιστού, η συνεχής έκπτωση των αξιών και η κοινωνική σήψη, συνθέτουν μια πραγματικότητα αδιέξοδη, η οποία εξωθεί τους νέους στην αναζήτηση άλλων τρόπων διαφυγής. Η χρήση καλύπτει την ίδια κοινωνική ανάγκη, την ανάγκη φυγής από την πραγματικότητα.Οι αιτίες αυτές, μεμονωμένα ή σε συνδυασμό μεταξύ τους, όχι μόνο δεν αίρονται, αλλά συνεχώς οξύνονται, καθιστώντας το πρόβλημα εκρηκτικό, αφού δημιουργούν ασφυκτικά πλαίσια, μέσα στα οποία φυτρώνει και υποθάλπεται η χρήση των ναρκωτικών ουσιών, η οποία στοιχίζει σε χιλιάδες νέους και νέες ακόμη και την ίδια την ζωή τους. Θα πρέπει σε πανελλαδικό επίπεδο και στον ίδιο το Νομό μας, όπου προ πολλού χτύπησε κόκκινος συναγερμός, με άμεση και από κοινού πρωτοβουλία και δράση της Νομαρχίας και των Δήμων, να υπάρξει δέσμη μέτρων για τη νεολαία, που να προστατεύει τους νέους από τα κοινωνικά αίτια που τους οδηγούν στα ναρκωτικά.
Να δημιουργηθούν οι αναγκαίες υποδομές στήριξης των τοξικομανών. Να ενισχυθούν και επεκταθούν οι θεραπευτικές κοινότητες, μέσω της εξασφάλισης πόρων, ικανού ανθρώπινου δυναμικού και προσαρμογής στα σύγχρονα επιστημονικά και διεθνή δεδομένα. Να ενισχυθούν τα προγράμματα ενημέρωσης και πρόληψης (όσον αφορά τον τομέα της πρόληψης, στην Ελλάδα δίνεται σοβαρή προσοχή στην καθολική πρόληψη), ενταγμένα μέσα στην εκπαιδευτική διαδικασία, καθώς είναι πολύ σημαντικό, να εμφυτεύσουμε στα νέα παιδιά την γνώση και να μην τα αφήνουμε στην άγνοια ενός τέτοιου κινδύνου. Να δημιουργηθούν οι δομές και οι υπηρεσίες κοινωνικής επανένταξης, οι οποίες θα σχεδιάζουν τις πολιτικές και τα προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης και κοινωνικής επανένταξης των εξαρτημένων ατόμων. Να θεσμοθετηθούν πολιτικές πρόσληψης στον εργασιακό τομέα, με στόχο τη στήριξή τους και την αποτροπή του κινδύνου να επιστρέψουν στην προηγούμενη κατάσταση και να συσταθούν και λειτουργήσουν τα προβλεπόμενα από το νόμο «τοπικά συμβούλια πρόληψης της εγκληματικότητας».
Δεν πρέπει να υποκύψουμε στον σύγχρονο αυτό “Μινώταυρο”, ούτε να δεχθούμε νομοτελειακά ότι είναι φυσικό επόμενο των καιρών….. Η σχέση είναι αμφίδρομη και θα πρέπει όχι μόνο να περιμένουμε από την Πολιτεία να αντιδράσει αλλά και από εμάς τους ίδιους. Να ενημερωνόμαστε διαρκώς, να ενισχύουμε δράσεις των τοπικών φορέων, να δρούμε και να μην σιωπούμε όταν χρειαστεί να διαχειριστούμε πρόβλημα ουσιών. Μέχρι να επιστρέψει το πλοίο με αναρτημένα τα λευκά πανιά, κατά πως έλεγε ο μύθος, ο αγώνας όλων μας πρέπει να είναι συνεχής.
Γεωργία Αλυσανδράτου,
Κοινωνιολόγος